4717

SU ÜRÜNLERİ KANUNU(1)(2)

Kanun Numarası : 1380

Kabul Tarihi : 22/3/1971

Yayımlandğı Resmî Gazete : Tarih : 4/4/1971 Sayı : 13799

Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 10 Sayfa : 2056

Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız

"Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri Külliyatı"

Cilt : 2 Sayfa : 1107

t

BÖLÜM – I

Genel Hükümler

Şümul:

Madde 1 – (Değişik: 15/5/1986 - 3288/1 md.)

Bu Kanun su ürünlerinin korunması, istihsali ve kontroluna dair hususları ihtiva eder.

Tarifler:

Madde 2 – Bu Kanunda geçen terimlerin tarifleri aşağıdadır:

Su ürünleri: Denizlerde ve içsularda bulunan bitkiler ile hayvanlar ve bunların yumurtalarıdır.

(Kara Avcılığı Kanunu şümulüne giren hayvanlar hariç)

Su ürünleri müstahsilleri: Deniz ve içsularda su ürünleri istihsal eden gerçek ve tüzel kişilerdir.

İstihsal yerleri: Su ürünlerini istihsale elverişli olan ve içinde veya üzerinde her hangi bir

istihsal vasıtası kurulabilen, kullanılabilen su sahalarıdır.

İstihsal vasıtaları: Su ürünlerinin istihsalinde kullanılan gemiler ile her türlü malzeme,

teçhizat,alet, edevat, yemler, takım ve tesislerdir.

——————————

(1) 15/5/1986 tarih ve 3288 sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile, bu Kanunda geçen "Ticaret Bakanlığı" ile

"Tarım Bakanlığı" deyimleri "Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı", "Tüzük" deyimi ise, "yönetmelik"olarak

değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

(2) 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer

Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 18 inci maddesiyle, bu Kanunda 5957 sayılı Kanun

hükümlerine aykırılık bulunması durumunda mezkur kanun hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına

alınmıştır.

4718

İçsular: Göller,suni göller, lagünler, baraj gölleri, bentler, regülatörler, kanallar, arklar,

akarsular, mansaplar, üretme ve yetiştirme yerleridir.

Lagünler: Denizle irtibatı ve denizin etkisi altında bulunan göllerdir.

Mansaplar: Akarsuların göl veya denizlere açıldığı bölgelerde akarsuyun etkisi altında kalan

su ürünleri istihsaline elverişli sahalardır.

Üretme ve yetiştirme yerleri: Su ürünlerini üretmek ve yetiştirmek için yapılan tesislerdir.

Dalyan yeri: Bir veya mütaaddit sabit yahut muvakkat dalyan kurmaya elverişli istihsal

sahalarıdır.

Sabit dalyan: Denizlerde ve içsularda su ürünleri istihsal etmek için kazık, çit, çubuk, tel,

taş vaya beton ve benzeri manialarla çevrilmek suretiyle, sınırları değişmiyecek şekilde kurulan

veya tabii olarak çevrilmiş su sahalarından meydana getirilen diple irtibatlı tesislerdir.

Muvakkat dalyan (Yüzer): Şamandıra, duba, tekne ve saireye bağlı ağlarla çevrilmek suretiyle

kurulan su mahsulleri istihsaline mahsus tesislerdir.

Voli yeri: Deniz ve içsularda su ürünleri istihsaline elverişli, sahile bitişik ve sınırları belli

su sahalarıdır.

Dip trolu: Bir veya daha çok gemiler ile cekilmek suretiyle zemin üzerinde sürütülerek

dip su ürünlerini istihsale mahsus trol ağları ve bu ağlarla yapılan su ürünleri istihsalidir.

Orta su trolu: Munhasıran göçmen balıkların istihsaline mahsus, dibe temas etmeksizin

suyun ortasından veya yüzüne yakın kısımdan çekilen trol ağları ve bunlarla yapılan su ürünleri

istihsalidir.

Kombine trol: Dip ve orta su trolunu yapmaya elverişli trol ağları ve bunlarla yapılan su

ürünleri istihsalidir.

Gemi: Tonajı ve adı ne olursa olsun, denizlerde ve içsularda su ürünleri araştırmasında, istihsalinde,

naklinde, işlenmesinde kullanılan kayık, sandal, yelkenli, şat, salmavna gibi vasıtalarla

buharlı veya motorlu bilümum yüzer vasıtalardır.

BÖLÜM – II

Su Ürünleri İstihsali

A) Su ürünleri istihsal ruhsatı :

Ruhsat tezkeresi:

Madde 3 – Su ürünleri istihsalini bir nizama bağlamak maksadıyle (Su ürünleri ruhsat

tezkeresi) ihdas olunmuştur.

Su ürünleri müstahsili gerçek kişiler kendileri için ve tüzel kişiler, tüzel kişilikleri adına

ruhsat tezkeresi almak zorundadırlar.

Su ürünleri istihsalinde kullanılan gemiler için bunların sahip veya donatanları da, ayrıca

ruhsat tezkeresi almakla mükelleftirler.

Ruhsat tezkereleri ilgili dairelerin mütalaası alınmak suretiyle valiliklerce verilir.

Ruhsat tezkerelerinin talep vukuunda ilgililere gösterilmesi mecburidir.

Orman bölgelerinde veya sulama tesislerinin bulunduğu sularda su ürünleri istihsal edecek

müstahsiller, ruhsat tezkerelerini mahalli orman ve Devlet Su İşleri Teşkilatına önceden vize

ettirmeye mecburdurlar.

4719

(Değişik : 15/5/1986-3288/2 md.) Ticari amaç dışı veya spor maksadıyla yasak olmayan

bölgelerde ufak vasıtalarla su ürünleri istihsal edecek Türkler ve yabancılar ruhsat tezkeresi almak

zorunda değildir. Bunların avlanma usul ve esasları ile ilgili hususlar yönetmelikle düzenlenir.

Ruhsat tezkerelerinin verilme tarzı, şekil ve muhteviyatı ile müddeti ve yenilenmesine ait

esaslar bir yönetmelikle tespit olunur. Bu maddedeki tezkereler (hiçbir harç ve resim alınmaksızın)

verilir.

Denizde can ve mal koruma hakkındaki 4922 sayılı Kanun ile buna müteferri tüzük ve

yönetmelik hükümleri saklıdır.

B) Su ürünleri istihsal yerleri:

Kamu tüzel kişilerine ait istihsal yerlerinin kiralanması:

Madde 4 – (Değişik: 3/7/2003-4916/21 md.)

Hazinenin veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde veya Devletin hüküm

ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki baraj, dalyan, voli yerleri, göller, havuzlar, nehirler ve

nehir ağızlarındaki av yerleri ile deniz ve iç sularda belirlenmiş yerlerdeki su ürünleri üretim

hakkı; öncelikle o yerde kurulan, üyeleri beş yıldan az olmamak üzere üretim bölgesinde ikamet

eden, münhasıran su ürünü üretim ve pazarlaması ile iştigal eden kooperatif, kooperatif birliği

veya köy birliklerine başta Çevre ve Orman Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı olmak

üzere ilgili bakanlıkların görüşü alınarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca tespit edilecek esaslar

dahilinde, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu esaslarına göre, gelirleri kendilerine ait olmak üzere il

özel idarelerince kiraya verilir.

Bu yerleri kiralayan kooperatif, kooperatif birliği veya köy birlikleri bu haklarını başkalarına

devredemezler.

Kooperatif, kooperatif birliği veya köy birlikleri tarafından kiralanmadığı takdirde bu üretim

yerleri, ilgili bakanlıkların görüşü alınarak, diğer talep sahiplerine 2886 sayılı Kanuna göre

kiraya verilir.

Kira şartnamelerinin teknik şartları ve süreleri, su ürünü üretim yerlerinin özellikleri dikkate

alınarak ilgili bakanlıklarca tespit olunur.

İstihsal yerlerinin sınırlandırılması:

Madde 5 – Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan istihsal yerlerinin sınırları, Tarım

Orman ve Köyişleri Bakanlığı temsilcisinin başkanlığında Maliye Bakanlığının tayin edeceği bir

temsilci ile mahalli kadastro veya tapu memuru o yerin sulh hukuk hakimliğince tayin edilecek

birisi araştırma müesseselerinden ve ikisi su ürünleri istihsalinden anlıyan üç bilirkişiden kurulu

bir heyet marifetiyle teamülen malüm ve muayyen bulunan veya kira mukavele veya şartnamelerinde

gösterildiği veçhile üç nüsha zabıt ve krokiyle tespit olunur. Bu zabıt ve krokilerin bir nüsnası

Tarım Orman ve Köyişleri, bir nüshası Maliye Bakanlıklarına verilir. Bir nüshası da mahalli

tapu dairesince hıfzolunur. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığınca zabıt ve kroki Resmi Gazete

ile yayınlanır.

Deniz dalyanları ile voli yerlerinin ve mansapların sınırlarının tespitinde yukardaki heyete

en yakın liman dairesi temsilcisi, Devlet Su İşlerinin mülkiyet ve işletmesindeki yerlerde ise bu

Genel Müdürlük temsilcisi de katılır.

Hazinenin ve Devlet Su İşlerinin mülkiyetinde olan istihsal yerlerinin sınırlarının tespitinde

birinci fıkra hükmü uygulanmaz.

Bu maddede zikredilen heyette vazife gören memurların harcırahları ile bilirkişiler için

mahkemece takdir edilecek ücret Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı tarafından ödenir.

4720

Yeni istihsal yerleri:

Madde 6 – Yeniden kurulacak ve kendiliğinden teşekkül eden istihsal yerlerinin sınırlarının

tespitinde de 5 inci madde hükümleri uygulanır.

İstihsal yerlerindeki değişiklikler:

Madde 7 – (Değişik : 15/5/1986-3288/3 md.)

Genel, katma va özel bütçeli idareler ile Devletin ve kamu iktisadi teşebbüslerinin hüküm

ve tasarrufu altında bulunan su ürünleri üreme ve istihsal yerlerinin doldurulması, kurutulması,

kısmen veya tamamen şeklinin değiştirilmesi veya buralardan kum, çakıl, taş çıkarılması, taş,

toprak, moloz ve benzeri maddelerin dökülmesi gibi üreme ve istihsale olumsuz tesir edebilecek

teşebbüslerde bulunulmadan önce Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının mütalaasına dayalı

olarak ilgili mercilerden izin alınması zorunludur.

Baraj ve sun'i göllerde alınacak tedbirler:

Madde 8 – Baraj göllerine veya ihdas olunacak diğer sun'i göllere su verilmeden önce su

ürünleri bakımından alınması gereken tedbirlerin tespiti için ilgililerce Tarım Orman ve Köyişleri

Bakanlığına müracaat olunması ve Bakanlıkça lüzum gösterilen tedbirlerin alınması gereklidir.

Su ürünlerini zarardan koruyacak tedbirler:

Madde 9 – İçsuların sulama, enerji istihsali gibi maksatlarla kullanılması halinde bu sularda

mevcut su ürünlerinin yaşama, üreme, muhafaza ve istihsalini zarardan koruyacak tedbirlerin

ilgililer tarafından alınması şarttır. Bu tedbirlerin nelerden ibaret olduğu Tarım Orman ve

Köyişleri Bakanlığınca tespit olunur.

Kamu tüzel kişilerine ait dalyanlardan geçiş:

Madde 10 – Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan dalyanların kiracıları veya bunları

işletenler belirli bir geçim veya istihsal faaliyetinin icabı olarak bazı iş ve sanat erbabının

dalyanın faaliyetine zarar vermemek şartiyle, kendi vasıtalariyle dalyandan geçmelerine müsaade

etmekle mükelleftir.

Geçiş şartları ile dalyandan geçeceklerin riayet edecekleri hususlar icap ve teamüller de

nazara alınarak Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlıgınca tespit ve ilan olunur.

Hazinenin veya Devlet Su İşlerinin özel mülkiyetinde bulunan yerlerde geçiş hakkı Medeni

Kanun hükümlerine göre tespit olunur.

Dalyan civarındaki voli yerlerinden faydalanma:

Madde 11 – Dalyan sınırları içinde veya dışında Hazineye veya Devlete ait voli yerleri

ayrıca kiraya verilmedikçe veya işletilmedikçe, bütün su ürünleri müstahsilleri buralardan serbestçe

faydalanabilirler.

Ancak dalyan sınırları içinde olup, mevsimine göre muayyen yerlerde kurulu bulunduğu

zamanlarda dalyanın avlusu cihetindeki Hazineye veya Devlete ait voli yerlerinden faydalanma

hakkı dalyan sahip veya kiracılarına aittir. Dalyanın arkasında kalan Hazineye ait voli yerlerinden

dalyan kurulu bulunduğu zamanlarda dahi bütün su ürünleri müstahsilleri faydalanabilir.

Bu madde hükmü, özel mülkiyetteki dalyanlarda da uygulanır.

4721

Özel mülkiyetteki dalyan ve voli yerleri ile bunların kamulaştırılması:

Madde 12 – Medeni Kanunun yürürlüğe girmesinden evvel sahipleri adına tapuya tescil

edilmiş olan dalyan ve voli yerleri (Olağanüstü sebeplerin devam ettiği müddet içindeki inkıtalar

hariç olmak üzere) sahipleri tarafından bizzat veya kiraya verilmek suretiyle devamlı olarak 5

sene işletilmediği veya terk edildiği takdirde kamulaştırılır.

Yetiştiricilik (1)

Madde 13 – (Değişik:22/7/2003-4950/1 md.)

Su ürünleri yetiştiricilik tesisleri kurmak isteyenler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığından

izin almak zorundadır.

Su ürünleri yetiştiricilik tesislerine ilişkin izinler; bu tesislere ait projenin sağlık, memleket

ekonomisi, seyrüsefer, teknik ve ilmî bakımlardan mahzur taşımaması halinde Tarım ve Köyişleri

Bakanlığınca verilir.

Kurulacak yetiştiricilik tesisleri için 4 üncü maddenin son fıkrası hükümleri uygulanır.

Yetiştiricilikle ilgili usul ve esaslar Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle

düzenlenir.

BÖLÜM – III

Geliştirme, Teşvik ve Himaye

A) Geliştirme:

Etüt ve araştırma:

Madde 14 – (Değişik: 15/5/1986-3288/4 md.)

Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı su ürünleri ile ilgili her türlü araştırmaları yapmak

ve yaptırmakla görevlidir.

Kooperatifleşme:

Madde 15 – Su ürünleri müstahsilleri 2834 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri

hakkındaki Kanun ile 2836 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve 1163 sayılı Kanuna tabi İstihsal

Kooperatifleri ve mesleğin özelliklerine uygun kooperatif ve birlikler kurabilirler.

Bu kooperatif ve birlikler "Su Ürünleri İstihsal Kooperatifleri", "Su Ürünleri Satış Kooperatifleri",

"Su Ürünleri Satış Kooperatifleri Birliği ve Su Ürünleri Kredi Kooperatifleri"ismini

alırlar.

Kooperatif ve birliklerin anamukavelename formülleri T. C. Ziraat Bankası Genel Müdürlügü

ile Ticaret Bakanlığının ilgili dairesi tarafından müştereken hazırlanır.

T. C. Ziraat Bankası su ürünleri üreten ve üretimini bizzat satan kooperatif ve şahıslara

açacağı kredilerde üretim ve pazarlamada kullanılan bütün araç ve gereçler Kredi Maritim sistemi

(Balık üretiminde kullanılan tekne, motor, ağ v.s. benzeri araç ve gereçleri sigortalamak şartiyle

krediye karşılık gösterme esası) na göre teminat olarak kullanılacağı gibi, üretim, depolama ve

pazarlama tesisleri tapu veya kira mukavelesi esasına göre de teminat olarak kullanılır.

Denizcilik Bankası da aynı esasa göre kredi açabilir.

——————————

(1) Bu madde başlığı,"Üretme havuzları:" iken 22/7/2003 tarihli ve 4950 sayılı Kanunla metne işlendiği

şekilde değiştirilmiştir.

4722

Eğitim ve öğretim:

Madde 16 – Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, su ürünleri istihsali ile uğraşanların

mesleki bilgi ve görgülerini artırmak maksadiyle, diğer bakanlıklar ile de işbirliği yaparak uzmanlar

idaresinde ücretli veya ücretsiz kurslar ve meslek okulları açabilir, propaganda eğitim ve

öğretim için lüzumlu tedbirleri alır.

Teşvik ve Himaye

Muaflıklar:

Madde 17 – Gerçek ve tüzel kişilerin su ürünlerinin istihsal, muhafaza, işleme ve nakliyesine

mütaallik faaliyet kollarına yapacakları yatırımlar hakkında 31/12/1960 gün ve 193 sayılı

Gelir Vergisi Kanununa 202 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi ile eklenen 8 inci bölümün ek 3 üncü

maddesindeki yatırım indirimi nispeti % 100 olarak uygulanır. 202 sayılı Kanunun geçici 7 nci

maddesi ile 199 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi uygulanmaz.

(Değişik : 15/5/1986 - 3288/5 md.) Balıkçı barınakları ve bunlara ait üst yapı tesislerinden

faydalanma hakkı, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının mütalaası alınarak Maliye ve

Gümrük Bakanlığınca süresi on yıldan az olmamak üzere su ürünleri ile ilgili kooperatif veya

kooperatif birliklerine 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın pazarlıkla

kiraya verilir. İlan edilen 30 günlük süre içinde kooperatifler veya kooperatif birliklerinden talep

vaki olmazsa 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu gereğince Maliye ve Gümrük Bakanlığınca gerçek

veya tüzelkişilere ihale ile verilir.

Madde 18 –

(1) Su ürünlerinin istihsal ve ihracatını artırmak maksadiyle, su ürünleri istihsal

ve vasıta ve malzemelerinde ithal sırasında alınan her türlü vergi, resim ve harçları indirmeye

veya tamamen kaldırmaya Cumhurbaşkanı,

(1)

Yunus balığı avcılarına gerekli tüfek ve fişekleri kooperatifler eliyle meccanen vermeye

ilgili Bakanlık yetkilidir.(1)

BÖLÜM – IV

Yasaklar ve Zabıta Hükümleri

Patlayıcı ve zararlı maddeler kullanma yasağı:

Madde 19 – Bomba, torpil, dinamit, kapsül ve benzeri patlayıcı maddeler öldürücü veya

uyuşturucu maddeler, sönmemiş kireç ve Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının müsaadesi

alınmaksızın elektrik cereyanı, elektroşok ve hava tazyiki ile su ürünleri avlanması yasaktır.

Tespit olunacak belli bir aydınlatma gücünü geçmemek üzere elektrik cereyanı ile aydınlatma

ve münhasıran denizlerde olta ile avlanan su ürünlerinin denizden çıkarılmasında elektroşok

usulünün uygulanması müsaadeye bağlı değildir.

Bu maddenin uygulanmasına ait esaslar yönetmelikte gösterilir.

Sulara zararlı madde dökülmesi:

Madde 20 – Su ürünleri veya bunları istihlak edenlerin veya kullananların sağlığına veyahut

istihsal vasıtalarına malzeme, teçhizat, alet ve edevata zarar veren maddelerin içsulara ve

denizlerdeki istihsal yerlerine veya civarlarına dökülmesi veya döküleceği şekilde tesisat yapılması

yasaktır.

Hangi maddelerin dökülmesinin yasak olduğu yönetmelikte gösterilir.

––––––––––––––––––––

(1) 2/7/2018 tarihli ve 698 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 30 uncu maddesi ile bu maddeye “indirmeye

veya tamamen kaldırmaya” ibaresinden sonra gelmek üzere “Cumhurbaşkanı” ibaresi eklenmiş ve

aynı maddede yer alan “Tarım Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu” ibaresi “ilgili Bakanlık”

şeklinde değiştirilmiştir.

4723

Yabancıların su ürünleri istihsali yasağı:

Madde 21 – (Değişik birinci fıkra: 22/7/2003-4950/2 md.) Türk vatandaşı olmayan kişilerin

su ürünleri avcılığı yapmak üzere 2674 sayılı Karasuları Kanununun 1 inci maddesinde

yazılı karasularına veya 4 üncü maddesinde yazılı içsulara girmeleri ve bu sularda su ürünleri

avcılığında bulunmaları yasaktır.

Ancak, 3 üncü maddenin 7 nci bendinde yazılı yabancı turistler ile Tarım Orman ve Köyişleri

Bakanlığının müsaadesi gereğince 14 üncü maddede gösterilen etüt ve araştırma işlerinde

çalışacak yabancılar bu hükümden müstesnadır.

Akar sularda engellemeler yapılması, yasağı:

Madde 22 – Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının müsaadesi alınmadan akarsularda su

ürünlerinin geçmesine veya yetişmesine engel olacak şekilde ağlar kurulması, bent, çit ve benzeri

engeller yapılması yasaktır.

Akarsular üzerinde kurulmuş ve kurulacak olan baraj ve regülatör gibi tesislerde su ürünlerinin

geçmesine mahsus balık geçidi veya asansörlerin yapılması ve bunların devamlı olarak

işler durumda bulundurulması mecburidir.

Genel yasaklar, tahdit ve mükellefiyetler:

Madde 23 – a) Su ürünleri istihsalinde kullanılan istihsal vasıtalarının haiz olmaları gereken

asgari vasıf ve şartlar ile bunların kullanma usul ve esasları;

b) (Değişik fıkra: 22/7/2003-4950/3 md.) Sağlık, memleket ekonomisi, seyrüsefer, teknik

ve bilimsel yönlerden bölgeler, mevsimler, zamanlar, su ürünleri cinsleri, çeşitleri, ağırlık,

irilik, büyüklük gibi vasıflar bakımından konulacak yasak, sınırlama ve yükümlülükler yönetmelikle

düzenlenir.(1)

(Mülga son fıkra: 11/6/2010-5996/47 md.)

Trol:

Madde 24 – a) İçsular, Marmara Denizi, İstanbul ve Çanakkale boğazlarında her çeşit trol

ile su ürünleri istihsali yasaktır.

İlmi maksatlarla yapılacak incelemelerde trol kullanılabilir.

b) Kara sularımız dahilinde dip trolu ile su ürünleri istihsali şekli ayrı bir yönetmelikle

düzenlenir. Bu yönetmelik hükümlerine aykırı olarak dip trolu ile su ürünleri istihsali yasaktır.

c) Orta su trolu hakkında 23 üncü madde hükümleri uygulanır.

Ancak orta su trolunun dip trolu olarak kullanılması yasaktır.

d) Munhasıran sünger avında kullanılan kankava troldan sayılmaz.

Yasak su ürünlerinin satışı, nakli ve imalatta kullanılması memnuiyeti:

Madde 25 – Zamanlar, mevsimler, cins, nev'i,çeşit, irilik, ağırlık, büyüklük itibariyle istihsali

yasak olan su ürünlerinin, yasağın devam ettiği müddet zarfında her ne suretle olursa olsun

satışı, nakli, imalatla kullanılması yasaktır.

19, 24 üncü maddeler hükümlerine aykırı olarak istihsal edilen su ürünleri zabıt ve müsadere

edilerek haklarında 29 ve 34 üncü madde hükümleri uygulanır.

——————————

(1) 22/7/2003 tarihli ve 4950 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde "(b) bendinin birinci fıkrası" ibaresi yer

aldığı için metne bu şekilde işlenmiştir.

4724

BÖLÜM – V

Balıkhaneler

Balıkhaneler ve satış üzerinden alınacak ücret:

Madde 26 – (Mülga: 11/3/2010-5957/18 md.)

Madde 27 – (Mülga : 15/5/1986-3288/10 md.)

BÖLÜM – VI

Çeşitli Hükümler

Bilgi ve belge vermek:

Madde 28 – Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının, su ürünleri müstahsilleri ile su

ürünleri ile iştigal eden tacir, sanayici ve esnaftan bu işlerine mütaallik lüzumlu göreceği bilgileri

ve belgeleri isteyebilir.

İstenilen bilgi ve belgeleri ilgililer tayin edilen müddet içinde ve istenilen şekilde vermeye

mecburdurlar.

Bu madde gereğince verilen ferdi ve hususi bilgi ve belgeler ifşa edilemeyeceği gibi verenler

aleyhine delil ve vesika olarak da kullanılmaz.

Yasak vasıta ve hükümlerin istisnaen kullanılması:

Madde 29 – Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlıkları münhasıran ilmi ve teknik etüt ve

araştırmalar yapılması maksadiyle ve su ürünleri avcılığında kullanılması yasak vasıta ve usullerin

muayyen yerlerde ve muayyen müddetle, bu hususta vazifeli ve salahiyetli kıldığı kimseler

tarafından kullanılmasına müsaade edebilir.

Yasak vasıta ve usullerle yapılan ilmi ve teknik etüt ve araştırmalardan elde edilen su

mahsulleri hiçbir suretle satılamaz, gerekirse imha olunur.

Ödenek:

Madde 30 – Bu kanunun 14, 16 ncı maddelerinde yazılı işlerin gerektirdiği giderleri karşılamak

üzere her yıl Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı bütçesine lüzumlu ödenek konulur.

Teftiş ve murakabe:

Madde 31 – Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının su ürünleri müstahsillerini, su ürünleri

ile iştigal eden tacir, sanayici ve esnaf ile bunların işyerlerini, balıkhaneleri, istihsal yerlerini

ve istihsal vasıtalarını Bakanlık Teftiş Kurulu vasıtasiyle teftiş ve kontrol ettirerek mevzuata göre

gerekli muameleyi yapmaya yetkilidir,

Bu bakanlıklar diğer memurlarına da bu görevi verebilir.

BÖLÜM – VII

Usül Hükümleri

Muhakeme usulü:

Madde 32 – (Değişik: 22/7/2003-4950/4 md.)

Bu Kanunda yer alan mahkemece yerine getirilecek görevler zaruret görülmeyen hallerde

sulh ceza mahkemelerince onbeş gün içerisinde evrak üzerinden inceleme yapılarak karara bağlanır.

4725

Koruma ve kontrol(1)

Madde 33 – (Değişik : 22/7/2003-4950/5 md.)

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı teşkilatında ve Bakanlığa bağlı su ürünleri ile ilgili teşekküllerde

su ürünlerinin, deniz ve içsuların koruma ve kontrolü ile görevlendirilen personel ile emniyet,

jandarma, sahil güvenlik, gümrük ve orman muhafaza teşkilatları mensupları, belediye zabıtası

amir ve mensupları, kamu tüzel kişilerine bağlı muhafız, bekçi ve korucular ile emniyet ve

jandarma teşkilatının bulunmadığı yerlerde köy muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri bu Kanunla ve bu

Kanuna istinaden konulan yasaklardan dolayı, bu Kanun kapsamına giren suçlar hakkında zabıt

varakası tutmak, suçta kullanılan istihsal vasıtalarını ve elde edilen su ürünlerini zapt etmek ve

bunları 34 üncü madde hükmü saklı kalmak şartı ile adlî mercilere teslim etmek; ek madde 3'te

yer alan hükümler çerçevesinde idarî para cezalarını kesmekle vazifeli ve yetkilidirler.

Zapt edilen su ürünleri ve istihsal vasıtaları(2)

Madde 34 – (Değişik : 22/7/2003-4950/6 md.)

Zapt edilen su ürünleri ve istihsal vasıtaları hakkında aşağıdaki işlemler yapılır:

a) Zapt edilen canlı olmayan su ürünlerinden insan tüketiminde veya sanayide kullanılması

mümkün, ancak muhakeme neticesine kadar muhafaza edilmesi mümkün olmayanlar, en yakın

Bakanlık laboratuvarında veya kamu kuruluşlarında görevli veteriner hekim, Hükümet, belediye

veya sağlık merkezi tabiplerinden birine muayene ettirilir.

Tüketiminde veya kullanılmasında sakınca görülmeyenler, derhal mahallin en büyük maliye

memuru marifetiyle, maliye teşkilatı bulunmayan yerlerde belediye veya ihtiyar heyeti tarafından

en yakın satış yerinde açık artırma sureti ile satılır.

Satışa ait bir zabıt tutanağı düzenlenerek, satış bedeli tahkikat sonucuna kadar adlî mercilerin

emrinde olmak üzere maliye veznesine emaneten yatırılır. Sanığın mahkûmiyetinin kesinleşmesi

halinde satış bedeli ilgili vezneye gönderilir.

Satılamayan veya muhammen bedel üzerinden alıcı bulamayanlardan, insan tüketiminde

kullanılması mümkün olanlar Bakanlıkça belirlenen sosyal yardım kurumlarına bağışlanır.

b) Zapt edilen istihsal vasıtalarından sahipleri belli olanlar, muhakeme neticesine kadar

yedieminde tutulur.

Zapt edilen istihsal vasıtalarından sahiplenilmeyen ve avcılıkta kullanılmasında sakınca

görülmeyenler on günlük süre sonunda mahallin en büyük maliye memuru marifetiyle satılır.

Satılamayanlar ve avcılıkta kullanılması sakıncalı görülenler bilimsel kuruluşlara bağışlanır.

c) Bağışlanamayan su ürünleri ve istihsal vasıtaları imha edilir. İnsan tüketiminde kullanılması

sakıncalı görülen, sanayide hammadde olarak kullanılması mümkün olmayan veya kullanılması

mümkün olmakla birlikte satılamayan su ürünleri hakkında da aynı işlem uygulanır.

Bu Kanunla ve bu Kanuna istinaden konulan yasaklardan dolayı zapt edilen su ürünlerinden

canlı olanların deniz ve içsulara iadeleri veya bunlar için yapılacak diğer işlemler yönetmelikle

düzenlenir.

Müsadere olunan eşya ve su ürünleri:

Madde 35 – Bu kanun hükümlerine göre mahkemece müsaderesine karar verilen muhafazası

mümkün su ürünleri ile istihsal vasıtaları hüküm kesinleştikten sonra bedeli ilgili vezneye

gönderilmek üzere Maliye veznesine emaneten yatırılır.

Yasak olan eşyadan satışı mahzurlu görülenlerin imhasına ve imha şekline mahkeme karar

verir.

——————————

(1) Önceki madde metninde madde başlığı olmadığı halde 4950 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde "madde

başlığı ile değiştirilmiştir" hükmü yer aldığından anılan Kanunun hükmü olan madde başlığı metne işlenmiştir.

(2) Bu madde başlığı “Zaptedilen su ürünleri:” iken, 4950 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle metne işlendiği

şekilde değiştirilmiştir.

4726

BÖLÜM – VIII

Ceza Hükümleri

Cezalar:

Madde 36 – (Değişik : 22/7/2003-4950/7 md.)

Bu Kanundaki ve bu Kanuna göre çıkarılacak yönetmeliklerdeki yasak, sınırlama ve yükümlülüklere

aykırı hareket edenlere verilecek cezalar aşağıda gösterilmiştir.

a) 3 üncü maddenin;

1. İkinci fıkrasına göre ruhsat tezkeresi almadan su ürünleri istihsal edenler ikiyüzelli milyon

lira,

2. Üçüncü fıkrası gereğince, gemisi için ruhsat tezkeresi almayan gemi sahipleri veya donatanları

bir milyar lira,

3. Beşinci fıkrası gereğince, ruhsat tezkerelerini ilgililere göstermeyenler ikiyüzelli milyon

lira,

4. Altıncı fıkrası gereğince ruhsat tezkerelerini yetkili mercilere vize ettirmeden fıkrada

gösterilen yerlerde su ürünleri istihsal edenler yüzelli milyon lira,

5. Yedinci fıkrasına göre çıkarılacak yönetmelikteki usul ve esaslara aykırı hareket edenler

yüzelli milyon lira idarî para cezası ile cezalandırılır.

Ayrıca üçüncü madde ile zorunlu kılınan ruhsat tezkeresini almadan elde edilen su ürünleri

zapt ve mahkemece müsadere edilir. Yedinci fıkraya göre çıkarılan yönetmelik hükümlerine

aykırılık durumunda da aynı işlem uygulanır.

Eylemin ruhsatsız gemilerle tekrarı halinde avcılıkta kullanılan ağ, olta ve benzeri istihsalin

gerçekleştirildiği araçlar zapt ve mahkemece müsadere edilir.

b) 7 nci maddede belirtilen fiilleri ilgili mercilerden izin almaksızın yapanlara, fiilin içsularda

gerçekleşmesi halinde bir milyar lira, denizlerde vuku bulması halinde ise iki milyar lira

idarî para cezası verilir. Çıkarılan kum, çakıl, taş ve benzeri maddelerin zapt ve mahkemece

müsaderesi ile ilmî ve teknik bakımlardan istihsal yerlerinin eski şekline döndürülmesinin mümkün

olduğu durumlarda, masrafları yapanlara ait olmak üzere eski şekline döndürülmesine karar

verilir.

c) 13 üncü maddenin birinci fıkrasına aykırı olarak kurulduğu Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca

tespit edilen tesis sahiplerine bir milyar lira idarî para cezası verilir. Tesisin yönetmelikte

belirtilen şartlara uygun hale getirilmesi için altmış gün süre tanınır. Bu süre sonunda aykırılığın

devam etmesi durumunda iki milyar lira idarî para cezası verilir. Aykırılığın giderilmesi ya da

tesisin faaliyetine son verilmesi için otuz gün daha süre verilir. Bu süre sonunda aykırılığın devam

ediyor olması durumunda üç milyar lira idarî para cezası ve tesisin mahkemece kapatılmasına

karar verilir.

13 üncü maddeye göre çıkarılan yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenlere bir milyar

lira idarî para cezası verilir.

d) 19 uncu maddeye aykırı hareket edenler bir milyar lira idarî para cezası ile cezalandırılır.

İstihsal edilen su ürünleri ile aykırılığa neden olan eşya, alet, edevat, teçhizat zapt ve mahkemece

müsadere edilir.

e) 20 nci maddeye göre çıkarılan yönetmelikteki yasak, sınırlama ve yükümlülüklere aykırı

hareket edenler bir milyar lira idarî para cezası ile cezalandırılır. Suç; fabrika, imalathane ve

atölye gibi tesis sahipleri ve bunların sorumlu kıldığı kişiler tarafından işlenildiği takdirde, on

milyar lira idarî para cezası hükmolunur. Bu gibilerin faaliyetlerinin durdurulmasına ve masrafları

kendilerine ait olmak üzere tesislerinin zarar vermeyecek hale getirilmesine mahkemece karar

verilir.

20 nci maddeye aykırılık teşkil eden durumun kalktığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı yetkililerince

tespit edilerek mahkemeye bildirildiği veya tesis sahiplerinin talebi üzerine mahkemece

belirlendiği takdirde, aynı mahkemece bu tesislerin yeniden faaliyetine izin verilir.

4727

f) 21 inci maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenler beş milyar lira idarî para cezası

ile cezalandırılır ve istihsal ettikleri su ürünleri ile bunların istihsalinde kullanılan istihsal vasıtaları,

zapt ve mahkemece müsadere edilir.

g) 22 nci maddeye aykırı hareket edenler beşyüz milyon lira idarî para cezası ile cezalandırılır.

Bu gibilerin faaliyetleri mahkemece durdurulur ve masrafları kendilerine ait olmak üzere

engellerin kaldırılmasına karar verilir.

h) 23 üncü maddenin (a) bendi ile (b) bendinin birinci fıkrasına göre çıkarılan yönetmelik

hükümlerine aykırı hareket edenlere, beşyüz milyon lira idarî para cezası verilir, istihsal olunan su

ürünleri zapt ve mahkemece müsadere edilir. Aykırılığın gırgır ağları ile avlanan balıkçı gemileri

kullanılarak yapılması halinde, bu gemilerin sahip veya donatanlarına ceza iki misli olarak uygulanır.

Suçta kullanılan gemiler ile gerçek ve tüzel kişilerin ruhsat tezkereleri; suçun ilk defa işlenmesi

halinde bir ay, ikinci defa işlenmesi halinde üç ay süre ile geri alınır, tekrarlanması halinde

iptal edilir.

Aykırılığın bu Kanuna istinaden bölgeler, mevsimler ve zamanlar bakımından konulacak

düzenlemelere uyulmayarak işlenmesi halinde, gemiler haricindeki istihsal vasıtaları da zapt ve

mahkemece müsadere edilir.

(Mülga son paragraf: 11/6/2010-5996/47 md.)

i) 24 üncü maddenin (a) bendinde belirtilen alanlarda trol ile su ürünleri istihsalinde bulunanlar

üç milyar lira idarî para cezası ile cezalandırılır ve istihsal olunan su ürünleri ile istihsal

vasıtaları zapt ve mahkemece müsadere edilir.

24 üncü maddeye göre çıkarılan yönetmelikteki dip trolüne ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülüklere

aykırı hareket edenler iki milyar lira idarî para cezası ile cezalandırılır, istihsal

olunan su ürünleri zapt ve mahkemece müsadere edilir. Suçta kullanılan gemiler ile gerçek ve

tüzel kişilerin ruhsat tezkereleri; suçun ilk defa işlenmesi halinde bir ay, ikinci defa işlenmesi

halinde üç ay süre ile geri alınır, tekrarlanması halinde iptal edilir. Aykırılığın bu Kanuna istinaden

bölgeler, mevsimler ve zamanlar bakımından konulacak düzenlemelere uyulmayarak işlenmesi

halinde, gemiler haricindeki istihsal vasıtaları da zapt ve mahkemece müsadere edilir.

Yasak bölgelerde veya yasak zaman ve mevsimlerde dip trol ağları denizde veya toplanıp

bordaya alınmış durumda tespit edilenler, göz açıklıkları tayin olunan asgarî ölçülerden küçük dip

trolü ağlarını her ne suretle olursa olsun gemilerinde bulunduranlar ile orta su trolünü veya kombine

trolü dip trolü olarak kullananlar hakkında, ikinci fıkradaki cezalar hükmolunur.

j) 23 ve 24 üncü madde ile getirilen yasak, sınırlama ve yükümlülüklere aykırı olarak elde

edilen su ürünleri ile 25 inci madde ile satışı, nakli ve imalatta kullanılması yasak edilen su ürünlerini

satanlar, nakledenler veya bunları imalatta kullananlar, işleyenler, muhafaza edenler ve

ihraç edenler beşyüz milyon lira idarî para cezası ile cezalandırılır. Ayrıca suç konusu su ürünleri

ile yapılan imalatlar zapt ve mahkemece müsadere edilir.

k) 26 ncı maddeye göre çıkarılacak yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenlere, yediyüzelli

milyon lira idarî para cezası verilir. Ayrıca, suç konusu su ürünleri zapt ve mahkemece

müsadere edilir.

l) 28 inci maddede belirtilen bilgi ve belgeleri, ilgililere zamanında ve doğru olarak vermeyenler,

ikiyüz milyon lira idarî para cezası ile cezalandırılır.

m) 29 uncu madde hükümlerine aykırı hareket edenler, ikiyüzelli milyon lira idarî para

cezası ile cezalandırılır. Suç konusu yasak vasıtalar zapt ve mahkemece müsadere edilir.

Bu maddede yazılı idarî para cezaları, tam boyu oniki metre dahil yirmiiki metreye kadar

olan gemiler için iki katı, yirmiiki metre ve daha uzun gemiler için üç katı olarak uygulanır.

Bu maddede sayılan suç konusu fiillerin tekrarı halinde idarî para cezaları iki misli olarak

uygulanır.

Suç konusu fiillerin tekrarı, suçun tespit edildiği tarihten itibaren iki yıl içinde ilk cezaya

konu suçun tekrar işlenmesini ifade eder.

4728

BÖLÜM – IX

Yürürlük Hükümleri

Yönetmelikler:

Madde 37 – Kanunun 19, 20, 23, 24 ve 27 nci maddelerine ait yönetmelikler kanunun yürürlüğe

girdiği tarihten itibaren en geç 6 ay içinde yürürlüğe konulur.

Madde 38 – Bu kanunun 7, 8, 9, 10 ve 22 nci maddelerinde öngörülen hususlarda 6200

sayılı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Vazife ve Salahiyetleri Hakkındaki Kanunda Devlet Su

İşlerine tanınan haklar ve yetkileri bakidir.

Yürürlükten kaldırılan hükümler:

Madde 39 – 27 Ağustos 1287 tarihli Dersaadet ve Biladi Selasede Midye ve İstiridye İhracı

Hakkındaki Nizamname, 18 sefer 1299 tarihli Zabıtai Saydiye Nizamnamesi, 19 Nisan 1298

tarihli Dersaadet ve Tevabii Balıkhane İdaresine dair Nizamname, 6 Nisan 1340 tarihli İstanbul

ve Tevabii Balıkhanesine müteallik Nizamnamesinin birinci ve üçüncü maddelerinde muharrer

rüsumun tezyidine dair 465 sayılı Kanun, 18 Sefer 1299 tarihli Zabıtai Saydiye Nizamnamesine

bazı mevad tezyiline dair 18/1/1926 tarih ve 721 sayılı Kanun, 22 Nisan 1926 tarihli ve Zabıtai

Saydiye ve İstanbul ve Tevabii Balıkhane İdareleri Nizamnamelerinin bazı mevaddını muaddil

820 sayılı Kanun, 5639 sayılı Kanunun 3, 4 ve 5 inci maddeleri Kaçakçılığın Men ve Takibine

dair 1918 sayılı Kanunun bazı maddelerinin tadiline dair 6829 sayılı Kanunun 2 nci ek maddesinin

IV Nolu bendi ile 5887 sayılı Harçlar Kanununun 10 uncu cetvelin 57 Nosu yürürlükten

kaldırılmıştır.

815 sayılı Kabotaj Kanununun 3 üncü maddesindeki yasaklar bu kanunun 3 üncü maddesinin

7 nci bendine uygun hareket eden yabancı turistler ile 14 üncü maddeye göre etüt ve araştırma

işlerinde çalıştırılacak yabancılara uygulanmaz,

Bu kanunun uygulanmasında diğer kanunların bu kanuna aykırı olan hükümleri tatbik

olunmaz.

Ek Madde 1 – (15/5/1986 tarihli ve 3288 sayılı Kanunun 8 inci maddesi hükmü olup

ek maddeye çevrilerek numaralandırılmıştır.)

1380 sayılı Su Ürünleri Kanununda geçen "Ticaret Bakanlığı" ile "Tarım Bakanlığı"deyimleri

"Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı","Tüzük" deyimi"Yönetmelik" olarak değiştirilmiştir.

Ek Madde 2 – (15/5/1986 tarihli ve 3288 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi hükmü olup

ek maddeye çevrilerek numarası teselsül ettirilmiştir.)

1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ile bu Kanunda geçen yönetmelik Tarım Orman ve Köyişleri

Bakanlığınca bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde hazırlanarak yayımlanır.

Ek Madde 3 – (Ek : 22/7/2003-4950/8 md.)

Bu Kanunun 36 ncı maddesinde yer alan idarî para cezaları mahallin en büyük mülkî amiri

ile denizlerde Sahil Güvenlik Komutanlığı bot komutanları tarafından kesilir ve mahallin en

büyük mal memurluğuna yatırılır. Mülkî amirler ceza kesme yetkilerini 33 üncü maddede belirtilen

görevlilere önceden ilân etmek şartıyla devredebilirler.

Cezaların kesilme usulleri, makbuzların şekli, dağıtımı ve kontrolü hususundaki usul ve

esaslar yönetmelikle düzenlenir.

Cezalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre

tahsil edilir.

4729

İdarî para cezalarına karşı cezanın tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yetkili

idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz, idare tarafından verilen cezanın yerine getirilmesini

durdurmaz. İtiraz, zaruret görülmeyen hallerde evrak üzerinden inceleme yapılarak karara bağlanır.

İtiraz üzerine verilen karar kesindir.

Geçici Madde 1 – Bu Kanunun yayımlandığı tarihte genel hükümlere göre kurulmuş olan

su ürünleri kooperatiflerinden 15 inci maddeye göre Tarım Satış Kooperatifleri ve birlikleri ile

Tarım Kredi Kooperatifleri ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunlarına göre teşkilatlanmak istiyenler

statülerinde adi Genel Kurul toplantıları için derpiş olunan toplanma ve karar nısapları ile

kooperatiflerini feshedebilirler.

Geçici Madde 2 – Bu kanunun 19, 20, 23, 24 ve 27 nci maddelerine ait yönetmelikler yürürlüğe

girinceye kadar 39 uncu maddede yazılı hükümlerin alakalı kısımlarının uygulanmasına

devam olunur.

Geçici Madde 3 – (Mülga: 3/7/2003-4916/38 md.)

Madde 40 – Bu kanunun 15 inci maddesi ile geçici birinci maddesi hükümleri yayımı tarihinde,

diğer hükümleri yayımından altı ay sonra yürürlüğe girer.

Madde 41 – Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

t

22/3/1971 TARİHLİ VE 1380 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN

GEÇİCİ MADDELER:

1 - 15/5/1986 tarihli ve 3288 sayılı Kanunun geçici maddeleri:

Geçici Madde 1 – Halen faaliyette bulunan sanayi kuruluşları ve işyerleri, bu Kanunun

yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl içerisinde, atık suların ve zararlı maddelerin su ürünleri

üreme ve istihsal yerlerine ve civarlarına akmasını önleyecek tedbirleri almak ve arıtma tesislerini

kurmak ve işletmekle yükümlüdür.

Bir yıllık süre, zaruri hallerde Bakanlar Kurulu Kararı ile altı ay uzatılabilir.(1)

Geçici Madde 2 – Bu Kanunun yürürlüğünden önce faaliyetleri men edilmiş bulunan sanayi

kuruluşları ile işyerleri hakkında da geçici 1 inci madde hükmü uygulanır ve bunlar bu Kanunun

yürürlüğe girdiği tarihten itibaren faaliyetlerine devam edebilirler.

Geçici Madde 3 – Bu Kanuna göre hazırlanacak yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar,

mevcut tüzüğün bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.

——————————

(1) Bu maddede öngörülen bir yıllık süre, Bakanlar Kurulunun 20/5/1987 tarih ve 87/11786 sayılı Kararı ile,

28/5/1987 tarihinden itibaren 6 ay uzatılmıştır.